PORTEC-4a - studie (Baarmoederkanker)
Dit onderzoek is inmiddels gesloten voor deelname. Indien er informatie beschikbaar is over onderzoeksresultaten, dan wordt dit getoond onder het kopje 'onderzoeksresultaten'.
Doel onderzoek
Doel van de PORTEC-4a studie is om te onderzoeken of individuele ‘behandeling op maat’ door bepalen van het moleculaire risicoprofiel zorgt dat veel minder vrouwen onnodig inwendige bestraling krijgen, bij ongeveer gelijkblijvend resultaat voor de kans op recidief en gelijke overleving.
In de laatste jaren zijn meer gegevens bekend geworden over verschillen tussen de baarmoederkankers bij verschillende vrouwen. Uitgebreid weefselonderzoek waarbij de moleculair-genetische eigenschappen van de tumoren onderzocht zijn, heeft kenmerken opgeleverd die de kans dat kanker zal terugkeren, beter kunnen voorspellen. Door deze eigenschappen op het baarmoederkankerweefsel voor elke patiënt te bepalen, kan een ‘advies op maat’ worden gegeven.
Dit advies is bij gunstig profiel (verwacht bij ongeveer 50-55% van de patienten) om geen bestraling te ondergaan, omdat de kans op terugkeer zeer laag is. Bij gemiddeld profiel (verwacht bij ongeveer 40-45%) wordt vaginale brachytherapie geadviseerd. Bij de kleine groep vrouwen met minder gunstig profiel (verwacht bij ongeveer 5%) wordt uitwendige bestraling van het bekkengebied geadviseerd, waarbij het omliggende steunweefsel en de lymfeklieren in het bekken ook worden bestraald.
Onderzoeksresultaten
Aantal deelgenomen patiënten
In totaal hebben 556 patiënten aan deze studie meegedaan.
Verwachte termijn resultaten
De eerste onderzoeksresultaten worden verwacht op 1 mei 2025.
Toelichting
- Brachytherapy quality assurance in the PORTEC-4a trial for molecular-integrated risk profile guided adjuvant treatment of endometrial cancer
- PORTEC-4a: international randomized trial of molecular profile-based adjuvant treatment for women with high-intermediate risk endometrial cancer
- Molecular-integrated risk profile to determine adjuvant radiotherapy in endometrial cancer: Evaluation of the pilot phase of the PORTEC-4a trial
Wordt er geloot?
Ja. Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in verschillende groepen. Alle groepen worden met elkaar vergeleken. Patiënten weten vooraf niet in welke groep ze terechtkomen.
Behandeling
Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in 2 groepen. Deze groepen worden met elkaar vergeleken. Patiënten horen kort na de loting in welke groep ze terechtkomen.
Groep 1: krijgt de standaard nabehandeling met een korte serie van 3 inwendige bestralingen, gegeven in 2 weken tijd.
Groep 2: krijgt een bepaling van het moleculair risicoprofiel, dat wordt gedaan op een klein stukje van het bij de operatie verwijderde weefsel. Op basis daarvan krijgt de patiënt advies voor één van de volgende 3 nabehandelingen:
- een serie van 3 inwendige bestralingen, gegeven in 2 weken tijd (zoals bij de standaardbehandeling)
- geen verdere behandeling, maar regelmatige controle
- uitwendige bestraling van het bekkengebied (23 à 27 dagelijkse korte bestralingen gedurende ongeveer 5 weken); de verwachting is dat de groep met minder gunstig profiel heel klein zal zijn, ongeveer 5 op de 100 vrouwen.
De behandeling wordt gestopt als
- De behandelend arts vindt dat de nadelige gevolgen van bijwerkingen voor de patiënt groter zijn dan de mogelijke voordelen.
- De patiënt zelf besluit te stoppen.
Bijwerkingen
Iedere behandeling kan bijwerkingen hebben. Mogelijke bijwerkingen van de behandelingen binnen het onderzoek zijn:
Inwendige bestraling:
- Gevoeligheid bij het plassen (de eerste dagen na de bestraling)
- Vaker aandrang voor plassen (de eerste dagen na bestraling)
- Licht bloedverlies (de eerste dagen na bestraling)
- Het bovenste gedeelte van de vagina (diepste gedeelte) kan op termijn wat droger en stugger worden
- Lichte vermoeidheid
Uitwendige bestraling:
Vanaf ongeveer de 3e week kunnen geleidelijk klachten optreden.
- Vermoeidheid
- Vaker aandrang voor ontlasting met soms krampende aandrang en/of diarree
- Vaker aandrang voor plassen met soms branderigheid
Extra belasting voor patiënt
- Afhankelijk van de behandeling zal de belasting hetzelfde zijn als bij de standaardbehandeling. In de groep met ‘gunstig’ profiel zal de belasting minder zijn omdat geen bestraling wordt gegeven. Bij de groep die advies krijgt voor uitwendige radiotherapie is de behandelingsduur 5 weken (23 á 27 bestralingen) in plaats van 2 weken (3 inwendige bestralingen).
- Voor en na de behandeling en na het einde van de (eventuele) bestralingen vullen patiënten regelmatig vragenlijsten in met vragen over de zwaarte van de behandeling en de gevolgen ervan (kwaliteit van leven), dit duurt ongeveer 10 minuten per keer invullen.
Onderzoeksgegevens
Wetenschappelijke titel
Randomised Phase Ill Trial of molecular profile-based versus standard recommendations for adjuvant radiotherapy for women with early stage endometrial cancer: PORTEC-4a
Studie website
Kankersoorten
baarmoederkanker
Fase trial
III
Status
gesloten (sinds: 24 december 2021)
Maximaal aantal patiënten
550
Sponsor / verrichter
LUMC, LEIDEN
Principal Investigator
Dr. C.L. Creutzberg, LUMC
Coördinator
Karen Verhoeven-Adema PhD, centraal datamanager
Contactgegevens
portec@iknl.nl
Onderzoeksgroep
DGOG
Goedkeuring
Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO.
Vermelding in trialregister:
- Register CCMO: NL56828.058.16
- Nederlands Trialregister: NL5602
- Trialregister (Engels): NCT03469674
Meer informatie
Nederlandse titel
Gerandomiseerd fase III onderzoek naar de waarde van een individueel moleculair risicoprofiel om behandeling na operatie voor vroeg stadium baarmoederkanker (endometriumcarcinoom) te bepalen: PORTEC-4a